Tăng huyết áp (THA) là khi huyết áp ở mức 140/90 mmHg. Theo một nghiên cứu ở Mỹ, trong số những người từ 40 - 70 tuổi bị THA có khoảng 40% bị rối loạn tình dục (RLTD) và 80% người bị RLTD sẽ bị chứng THA sau đó. Điều trị THA sẽ giúp cải thiện chức năng tình dục, song, một số loại thuốc hạ áp lại có thể gây RLTD. Do đó, THA và RLTD thường song hành, nguyên nhân có thể do bệnh THA và cũng có thể do ảnh hưởng của thuốc.
>>> Máy đo huyết áp loại nào tốt
Ảnh hưởng chất lượng cuộc sống
PGS-TS Phạm Văn Bùi - Phó Giám đốc Bệnh viện Nguyễn Tri Phương cho biết: “Việc quan hệ tình dục ít có nguy cơ cho tim mạch, nhưng THA lại có thể tác động đến chất lượng hưởng thụ khoái cảm. Cho nên rất nhiều người THA (nam và nữ) đang phải đối mặt với thách thức này”.
THA qua nhiều cơ chế làm giảm lượng máu chảy đến dương vật ở nam giới, gây khó khăn cho việc cương và duy trì sự cương cứng đủ để có thể giao hợp và đạt cực khoái. Với nữ, bệnh làm cho lượng máu tới âm đạo giảm, gây khô âm đạo, khó đạt được đỉnh điểm cảm giác nên từ đó cũng giảm ham muốn tình dục. Và theo nhiều nghiên cứu, nữ bị THA cũng gặp trục trặc về RLTD như nam.
Với những người bị RLTD do THA, để điều trị RLTD việc đầu tiên là phải đưa huyết áp trở về trị số bình thường hoặc gần bình thường bằng cách thay đổi lối sống hoặc dùng thuốc. Tuy nhiên, một số loại thuốc điều trị THA hiện nay lại là nguyên nhân gây RLTD, nhất là nhóm thuốc lợi tiểu (hydrochlorothiazide), thuốc ức chế beta (propanolol, atenolol).
Cải thiện rối loạn tình dục bằng nhiều phương pháp
RLTD nơi bệnh nhân THA cần điều trị hạ áp tích cực. Với những loại thuốc điều trị THA gây RLTD, đều có cách xử lý. Nếu dùng thuốc lợi tiểu và ức chế beta mà bị RLTD, cần tìm đến bác sĩ đổi thuốc khác để kiểm soát được huyết áp và giảm nguy cơ RLTD, không nên tự ý ngưng thuốc.
>>> Biến chứng nguy hiểm của bệnh tăng huyết áp
Các nhóm thuốc chữa THA cũng có thể gây RLTD nhưng với nguy cơ thấp hơn gồm: thuốc ức chế men chuyển (enalapril, catopril, lisinopril…), thuốc ức chế alpha (methyl dopa, prazosin), thuốc chẹn kênh calcium (nifidipine, amlodipine)…
Có nhiều bệnh nhân THA đã tự ý sử dụng thuốc chữa RLTD và gây ra những hậu quả nghiêm trọng. Đưa ra lời khuyên cho những trường hợp này, PGS-TS Phạm Văn Bùi cho biết: “Thuốc chữa RLTD phải là những thuốc được kê toa của bác sĩ, không nên sử dụng thuốc theo kiểu “truyền tai nhau”. Những thuốc chữa rối loạn cương dương ở nam như: Viagra, Cialis hay Levitra… chỉ nên sử dụng khi kiểm soát huyết áp tốt. Nếu sử dụng, không nên dùng quá một lần/ngày và hai ngày/tuần. Việc lạm dụng không chỉ có thể gây tai biến mà những thuốc này cũng không an toàn nếu bệnh nhân đang dùng thuốc chẹn alpha hay nitrate trong điều trị bệnh tim”.
Bên cạnh đó, nhiều nghiên cứu cũng chứng minh, tập thể dục rất có ích trong việc điều trị cả THA và RLTD. Ở những người đàn ông trên 50 tuổi, nếu duy trì tập thể dục sẽ giảm 30% nguy cơ rối loạn cương dương so với những người không hoạt động thể dục. Ngoài ra, việc kiểm soát thói quen ăn uống, dùng nhiều rau, trái cây, không hút thuốc lá, không lạm dụng rượu bia… cũng góp phần cải thiện THA và RLTD.
PGS-TS Phạm Văn Bùi nhận định: “Những người bị THA, nếu huyết áp dưới mức 140/90mm Hg vẫn có thể sinh hoạt tình dục bình thường và tư thế cũng không hề ảnh hưởng đến bệnh. Không nên “đoạn tuyệt” hoàn toàn với quan hệ tình dục, vì giao hợp là một gắng sức vừa phải, một nhu cầu và cũng được xem là một hình thức thư giãn. Các biến chứng như tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim, nếu xảy ra là do trùng hợp, không phải do quan hệ. Riêng đối với những người THA chưa kiểm soát được, suy tim hoặc đau thắt ngực chưa được điều trị tích cực thì cần kiêng. Bên cạnh đó, bệnh nhân tăng huyết áp không được ngại nếu bị RLTD mà cần tìm đến bác sĩ để được tư vấn và điều trị phù hợp”